Trauma & de hersenen
Als kinderen toxische stress ervaren of getraumatiseerd zijn, heeft dit grote invloed op de manier waarop hun hersenen werken.
De hersenen bestaan uit diverse delen:
- Het mensenbrein: logisch denken, cognitief redeneren.
- Het zoogdierenbrein, kern amygdala: scant omgeving op gevaar, koppelt emoties aan ervaringen.
- Het reptielenbrein: regelt reflexen, ademhaling, hartslag etc.
Normaal gesproken is dit een fijne samenwerking. Als je echt in gevaar bent, wil je dat je hersenen snel een seintje krijgen, zodat je uit een reflex kunt handelen.
Indien je echter langdurig blootgesteld wordt aan stress, dan wordt je amygdala – dat deel van je zoogdierenbrein dat de omgeving scant voor gevaar – overgevoelig. Het ziet dan niet meer het verschil tussen écht gevaar en denkbeeldig gevaar.
Window of tolerance
Normaal gesproken bevind je je in het middelste gedeelte: de optimal aurousal zone. In dit gedeelte ben je in staat je emoties te reguleren, te ontspannen en te leren. Dit stuk wordt ook wel ‘het raampje‘ genoemd.
Als een kind continu in een stressvolle situatie zit, dan kan het echter zo zijn dat hij uit zijn raampje schiet – en bij toxische stress kan dit steeds vaker en vaker gebeuren. Kinderen kunnen dan naar boven of beneden schieten en in een fight, flight of freeze modus terecht komen. In een fight modus kan een kind bijvoorbeeld echt in paniek om zich heen slaan en soms letterlijk van zich af bijten – als een dier in het nauw. Op zulke momenten kun je eigenlijk niet echt contact maken met een kind. Je zult dan dus moeten wachten tot je kind weer in zijn raampje zit.